Meerjarige groenten zijn planten die drie jaar of langer leven en die voedsel voor mensen opleveren. Deze planten verdienen wel wat meer aandacht, want ze passen heel goed in een duurzaam voedselsysteem. Deze planten verbouwen kost minder energie en is beter voor de bodem dan het verbouwen van éénjarige planten, wat in onze landbouw de norm is. Dus, hoe zit dat met meerjarige planten?
Eénjarige groenten
In Nederland verbouwen en eten we voornamelijk éénjarige groenten. Deze planten leven maar een korte periode in de landbouw, waarna de grond weer wordt vrijgemaakt en omgeploegd. Deze planten geven veel opbrengst, maar het kost veel energie om ze te verbouwen. Denk maar eens aan de mankracht en de machines die nodig zijn voor het ploegen. Dat niet alleen, er is ook meer werk nodig voor zaaien en onkruid wieden.
Meerjarige planten
Bij meerjarige planten is minder werk nodig, omdat ze lekker blijven staan. Terwijl éénjarige, of tweejarige, planten maar kort leven, doen de meerjarige planten gewoon hun ding en hebben ze daar weinig menselijke aandacht bij nodig. Meerjarige planten hebben structuren die het hele jaar overleven en er kan van de geoogst worden zonder dat ze doodgaan.
Minder onkruid
Als planten blijven staan, blijft de bodem ook gewoon liggen. In de bodem zit een hele voorraad aan zaden, waaronder van onkruid. Als de bodem onaangeroerd blijft, blijven de zaden die diep in de bodem zitten daar gewoon zitten. Zonder zonlicht gaan ze niet ontkiemen en heb je er geen last van! Als je de grond omploegt, komen deze zaden mogelijk bovenop te liggen waarna ze gaan ontkiemen en groeien, wat je meer werk geeft qua onkruid wieden. Als je niet ploegt, wordt de onkruidzadenvoorraad elk jaar minder! Zo lang je het onkruid wieden bijhoudt.
Minder broeikasgassen
Als je niet ploegt, komt er ook minder CO2 vrij uit de bodem en dat is beter voor ons klimaat. Deze CO2 komt vrij als organisch materiaal in de bodem contact maakt met lucht. Als je de bodem niet aanroert, kan de hoeveelheid organisch materiaal en opgeslagen koolstof in de bodem zelfs toenemen. Dus het telen van meerjarige groenten is gunstiger voor het klimaat dan het telen van éénjarige planten.
Betere bodem
Meerjarige planten zijn ook goed voor de bodem omdat ze de bodem bedekken en beschermen. De bodemstructuur blijft intact, wat goed is voor alle organismen die er in groeien. De hoeveelheid organisch materiaal neemt toe en voedingsstoffen spoelen minder snel uit. Ook het watervasthoudend en waterdoorlatend vermogen verbetert: dit is handig in zowel droogte als in natte periodes.
Voeding
Door de betere bodem hebben meerjarige planten ook hoge voedingswaarden. Meerjarige planten hebben grotere wortelsystemen, omdat ze langer blijven staan, en hebben simpelweg meer mogelijkheden om efficiënt en duurzaam met hun omgeving om te gaan. Ze kunnen meer nutriënten opnemen dan éénjarige planten, en hogere hoeveelheden vitaminen en eiwitten bevatten dan éénjarige groenten. Dit verschilt echter natuurlijk per soort.
Typen
Er zijn verschillende typen meerjarige planten die als groente gegeten kunnen worden. Er zijn bomen waarvan de vruchten worden gegeten, struiken waarvan bloemen worden gegeten, hakhoutbomen met eetbare bladeren, kruidachtige vaste planten, bollen, varens, klimplanten en waterplanten. Er zijn ook meerjarige planten die in ons klimaat herplant moeten worden om te overleven, zoals de aardappel. Zo zijn er ook meerjarige planten met eetbare wortels en knollen.
In jouw tuin
Dus als je een groentetuin bijhoudt of aanlegt, denk dan eens aan meerjarige groenten! Sterker nog, juist omdat het meerjarige planten zijn, kunnen ze ook prima in een siertuin. Kies wat mooie soorten uit en je hebt er weinig werk aan en veel plezier van!
