Home SeizoenenLente Wat is ijsheiligen en wanneer is het ijsheiligen in 2024?

Wat is ijsheiligen en wanneer is het ijsheiligen in 2024?

by Rosalyn van Moorselaar
IJsheiligen

IJsheiligen is een periode waarin nachtvorst nog mogelijk is en die tuiniers vrezen omdat dit schade kan veroorzaken aan planten en bomen. In Nederland valt deze periode van donderdag 11 mei tot zondag 14 mei in 2023. Oorspronkelijk waren er drie ijsheiligen, maar in Nederland kent men er vier: Mameritus, Pankratius, Servatius en Bonifatius. Hoewel het geen garantie is dat er nachtvorst optreedt, is het verstandig om planten en zaailingen te beschermen tijdens deze periode.

Wanneer is ijsheiligen 2024?

In 2024 vallen de ijsheiligen van donderdag 11 mei tot zondag 14 mei. Maar hoe zit het nu met de ijsheiligen? Is het een fabel of een natuurlijk verschijnsel en hoe ontstaat het dan?

Bescherm planten en bomen tegen vorst!

Met de juiste beschermhoes voorkom je dat planten, bomen of struiken ten onder gaan aan de vorstperiode. Deze beschermhoezen zijn in verschillende maten verkrijgbaar.

De IJsheiligen

In de meeste landen kent men 3 ijsheiligen, maar in ons land kent men er 4. Dat zijn op volgorde: Mameritus, Pankratius, Servatius en Bonifatius. De dagen waarop deze heiligen worden geëerd vormen de laatste dagen dat er nachtvorst mogelijk is. Omdat nachtvorst in deze periode een groot gevaar vormt voor de planten in de tuin wordt deze periode van mogelijk koud voorjaarsweer zeer gevreesd. Vooral planten die behoren tot de nachtschade-achtigen zoals de aardappel en de tomaat kunnen ernstig beschadigd worden omdat het jonge gewas juist dan boven de grond komt. Vanwege de risico’s voor belangrijke moestuinplanten gast de geschiedenis van de ijsheiligen ver terug.

De geschiedenis

Al in het jaar 1000 wordt in geschriften in heel West-Europa gewaarschuwd tegen deze gevaarlijke periode. In hoger gelegen gebieden, zoals de Alpen ontstak men gedurende deze dagen vuren in de nacht om de planten en bomen te beschermen tegen de gevaren van nachtvorst. In de Nederlandse boomgaarden wordt deze methode ook vandaag nog steeds toegepast.

Een fabel of een natuurlijk verschijnsel?

De ijsheiligen zijn beslist geen fabel en het gebeurt nog steeds regelmatig dat in deze periode er nachtvorst optreedt. De verklaring hiervoor is eigenlijk relatief simpel. In deze periode heeft de zon al behoorlijk veel kracht en kan deze de aarde overdag goed opwarmen. Maar als de omstandigheden zo zijn dat de nacht zeer helder is, dan kan de uitstraling zo groot worden dat nachtvorst mogelijk wordt. De temperatuurschommelingen op een dag zijn dan zo groot dat sommige planten hier grote schade van ondervinden.

Geen garantie

Het is beslist niet zo dat er in het verleden gedurende de ijsheiligen altijd koude nachten zijn geweest. Wel is het duidelijk dat rond deze tijd de kans op de juiste atmosferische toestand behoorlijk groot is. De laatste 30 jaar lijkt het erop dat ook de laatste dag van nachtvorst in ons land steeds vroeger valt. Dat is wellicht mede een gevolg van de klimaatverandering.

Maar ook in deze periode is er wel eens een nachtvorst geweest op 16 mei, dus na de ijsheiligen. Het heeft uiteraard veel te doen met de weersomstandigheden in deze periode of er sprake zal zijn van een echt koude periode. Een verstandige tuinier neemt geen risico’s en houdt het weer goed in de gaten.

IJsheiligen 2019

Bescherming tegen de ijsheiligen

Natuurlijk is het mogelijk om de ijsheiligen te bestrijden met geduld en pas na deze risicoperiode te beginnen met zaaien. Heb jij dat geduld niet dan is het verstandig om je zaailingen tot na de ijsheiligen te beschermen met een afdakje of een zeil gedurende de nacht. De uitstraling zal altijd naar boven plaatsvinden en dit dien je dan te voorkomen. Overigens is er ook een stelregel voor snoeien die te maken heeft met ijsheiligen. Je mag al zo’n 5 tot 6 weken voor ijsheiligen beginnen met snoeien.


Gerelateerde Berichten

Leave a Comment